Koncert symfoniczny

ORKIESTRA SYMFONICZNA FILHARMONII PODKARPACKIEJ
JERZY SALWAROWSKI – dyrygent
HUBERT SALWAROWSKI – fortepian

W programie:
F. Mendelssohn – Uwertura koncertowa ”Hebrydy” h – moll op. 26
L. van Beethoven – III Koncert fortepianowy c – moll op. 37
J. Haydn – Symfonia G – dur Nr 92 „Oksfordzka”

Feliks Mendelssohn (1809 – 1847),  podobnie jak wielu innych twórców epoki romantyzmu często podróżował, występując w różnych krajach Europy jako kompozytor, pianista i dyrygent. Uwertura  koncertowa  „Hebrydy” (1832) powstała z zachwytu Mendelssohna szkockim archipelagiem. Nie jest to jednak muzyka programowa, ale – jak pisał Alfred Einstein – „muzyczne odbicie głębokiego wrażenia, jakie wywiera natura na subtelnej, wrażliwej duszy.” Klasyczny w formie, ale romantyczny w emocjach będzie III Koncert fortepianowy c- moll op. 37 (1800)  Ludwiga van Beethovena (1770 – 1827) –   jedyny w twórczości wielkiego klasyka utwór tego gatunku, który utrzymany jest  w tonacji molowej. Wybór tonacji c- moll determinuje w muzyce Beethovena burzliwe emocje. Wypełniają one części skrajne Koncertu, a środkowe –  Largo w  tonacji E – dur, zaskakuje aurą błogiego spokoju.  Zabrzmi również muzyka najstarszego z klasyków wiedeńskich –  Josepha Haydna (1732 – 1809),  twórcy podziwianego zarówno przez Mozarta, jak i Beethovena. Symfonia G – dur „Oksfordzka”(1789), to obok dwunastu słynnych „Symfonii londyńskich” szczytowe osiągnięcie Haydna w dziedzinie twórczości symfonicznej. Dzieło zostało wykonane po raz pierwszy  w Oksfordzie, w związku otrzymaniem przez Haydna tytułu doctora honoris causa tamtejszego uniwersytetu. Utwór powstał jednak dwa lata wcześniej  na zamówienie  paryskiej Le Concert de la Loge Olympique – jednej z najlepszych w tamtym czasie orkiestr w Europie. Symfonia rozpoczyna się wstępem prowadzącym  do  Allegro, które zaciekawia rzadkim u kompozytora  dramatycznym rysem. Kontrastuje z nim liryczne Adagio cantabile. Menuet prowadzi do lekkiego finału Presto, które odsłania typowe, radosne oblicze Haydna.

Jerzy Salwarowski

Urodził się w Krakowie i tam ukończył studia w  Akademii Muzycznej – kompozycję u  Tadeusza Machla i  Krzysztofa Pendereckiego oraz dyrygenturę u  Henryka Czyża i  Krzysztofa Missony. Swoje umiejętności doskonalił w Accademia Chigiana u Franco Ferrary. Jest laureatem czołowych nagród krajowych i  międzynarodowych konkursów dyrygenckich: I  i  II konkursu w  Katowicach (I  nagroda i  nagroda Krytyki Muzycznej) w  Sienie (I  nagroda) i  Budapeszcie (zwycięstwo). Dyryguje orkiestrami w  Europie, Azji, Afryce i obu Amerykach, współpracuje z  czołowymi orkiestrami i  operami w Polsce. Z polskimi orkiestrami odbył wiele tournees koncertowych w Europie. Znajdował się w  gronie dyrygentów licznych festiwali, m.in.: Warszawska Jesień, Poznańska Wiosna, Festiwal Flandryjski, Pražske Jaro i  Millenium Pace. Współpracując z polskimi orkiestrami radiowymi dokonał wielu nagrań archiwalnych. Regularnie zasiadał w Jury Międzynarodowych Konkursów Dyrygenckich w Katowicach i Białymstoku, i  wokalnych w  Częstochowie. Dyskografia Jerzego Salwarowskiego zawiera wiele płyt nagranych dla firm zagranicznych: Amreco, Adda, Thorofon – oraz polskich: Tonpress, Selene, Wifon, DUX i  Polskie Nagrania. Dla tej ostatniej wytwórni nagrał album płytowy z  muzyką G. Gershwina, nagrodzony w  1994 roku „Złotą Płytą” a w 1999 roku wydany na CD. Dokonał pierwszego kompletnego nagrania poematów symfonicznych Mieczysława Karłowicza, wydanych na CD i  nominowanych do nagrody „Fryderyk ’99”. Jerzy Salwarowski nagrał również dwa CD z  Toruńską Orkiestrą Kameralną oraz pierwszą w  historii Filharmonii Szczecińskiej płytę „Słynne Kaprysy”, która otrzymała nominację do nagrody „Fryderyk ’98”. Wiosną 2002 roku wraz z  synem Hubertem nagrał krążek, na którym znalazły się – I Koncert fortepianowy d-moll op.15 Johannesa Brahmsa (z  towarzyszeniem NOSPR- -u) i  III Koncert fortepianowy C-dur op.26 Siergieja Prokofiewa (z towarzyszeniem Filharmoników Szczecińskich). Ta płyta otrzymała nominację do nagrody „Fryderyk 2002”. Dla firmy fonograficznej DUX nagrał w 2008 roku, dyrygując Orkiestrą Symfoniczną Filharmonii Narodowej, płytę z Symfonią e-moll „Odrodzenie” op. 7 Mieczysława Karłowicza, która otrzymała znakomite recenzje. Dyryguje także za granicą: w  Paryżu, Madrycie, Barcelonie, Pradze, Bratysławie, Hamburgu, Kairze, Osace, Skopje, Ljublianie, Porto, Luksemburgu, Lukce, Everett (Washington), La Crosse (Wisconsin), Kijowie, Berlinie, Essen, Bergamo, Mediolanie, Walencji i  Kopenhadze. Wiosną 2003 roku poprowadził gościnnie wykłady w Towson University Baltimore oraz Central Washington University w Ellensburgu. Od 1999 roku wykłada w  Akademii Muzycznej w  Poznaniu, gdzie prowadzi klasę dyrygentury. W  2005 roku, z  rąk Prezydenta RP, otrzymał nominację profesorską. W  2008 został mianowany profesorem zwyczajnym. W  czerwcu 2012 roku, zaproszony do Konserwatorium w  Neapolu, w  ramach programu „Erasmus”, poprowadził tam kursy mistrzowskie. W  roku 2011 został odznaczony ­Medalem Komisji Edukacji Narodowej, a  w  roku 2013 otrzymał Złoty Medal Za Długoletnią Służbę oraz Nagrodę Rektora I  Stopnia. Regularnie (co dwa lata) prowadzi koncerty inaugurujące Rok Akademicki z  uczelnianą orkiestrą symfoniczną. W latach 2005-2007 był, po raz drugi, Dyrektorem Artystycznym Toruńskiej Orkiestry Kameralnej, późniejszej Toruńskiej Orkiestry Symfonicznej, z którą w październiku 2006 roku odbył tournee w Anglii. Od 2005 – 2011 roku był Dyrektorem Artystycznym Filharmonii Częstochowskiej, z którą nagrał Suitę Nowoorleańską z jazzowym zespołem Five O’Clock Orchestra oraz wydawnictwo, w którym Filharmonicy Częstochowscy towarzyszyli pianiście jazzowemu – Adamowi Makowiczowi (płyta zawiera utwór zadedykowany Częstochowie). W sierpniu 2008 roku, zaproszony przez Narodową Orkiestrę z  Rio de Janeiro, dyrygował tam koncert z muzyką Moniuszki, Chopina i  Mendelssohna. Jesienią 2009 r. odbył wraz z Częstochowskimi Filharmonikami serię koncertów w Niemczech. W  2008 roku został uhonorowany przez Ministra Kultury i  Dziedzictwa Narodowego Bogdana Zdrojewskiego Srebrnym Medalem „Zasłużony Kulturze Gloria Artis”. Zagraniczne występy 2010 r. objęły zarówno sąsiedzką Ukrainę (koncert w Filharmonii w Dniepropietrowsku), jak i egzotyczną Jordanię, w  stolicy której dyrygował Orkiestrą Filharmonii Łódzkiej, podczas koncertu na zakończenie Roku Chopina. Rok 2011 przyniósł kolejny występ w  NOSPR, i koncerty w Niemczech, a 2012 – koncerty na Poznańskiej Wiośnie, w  Filharmonii Narodowej, we Lwowie i  w  Bejrucie. W  maju 2013 r. dyrygował Polską Orkiestrą Radiową w  Filharmonii Narodowej, a w marcu ub. r. poprowadził orkiestrę Sinfonia Juventus w  Studiu im. W. Lutosławskiego w Warszawie. W  roku 2014 obchodził jubileusz 45-lecia pracy artystycznej. Z tej okazji otrzymał z rąk Minister Kultury i  Dziedzictwa Narodowego prof. Małgorzaty Omilanowskiej Nagrodę za całokształt dorobku artystycznego. Jubileusz został uświetniony serią spektakli operyNabucco G.Verdiego w Polsce i w Niemczech z zespołem Pro Musica Wrocław oraz wieloma koncertami w  polskich orkiestrach, w  tym w  Filharmonii Narodowej i NOSPR. W 2019 roku Jerzy Salwarowski obchodził 50-lecie pracy artystycznej, uświetnione koncertami w  całej Polsce. Podsumowaniem był koncert w lutym 2020 roku w  Filharmonii Narodowej, gdzie zabrzmiała m. in. Szecherezada M. Rimskiego-Korsakowa. Oprócz działalności koncertowej i dydaktycznej artysta działa na polu edytorskim i  naukowym. Właśnie został wydany przez PWM kolejny opracowany przezeń tom – Epizod na Maskaradzie M. Karłowicza, a  Akademia Muzyczna w  Poznaniu wydała pracę badawczą jego autorstwa pt. „Technika dyrygowania w  aspekcie różnic stylistycznych”.

Hubert Salwarowski należy do grona najwybitniejszych pianistów polskich młodego pokolenia. Jest absolwentem Akademii Muzycznej w  Katowicach, którą ukończył z  wyróżnieniem w  roku 2002 w  klasie prof. Andrzeja Jasińskiego. Swoje umiejętności doskonalił na międzynarodowych kursach pianistycznych w  Dusznikach- -Zdroju (T. Szebanowa), Accademii Musicale Chigiana w  Sienie – Włochy (P. Badura-Skoda, M. Campanella, oraz J. Achucarro), Buckow i  Puigcerdzie (O. Yablonskaya). Jest absolwentem The Juilliard School w  Nowym Jorku, gdzie będąc stypendystą szkoły studiował 2 lata w klasie mistrzowskiej prof. Oxany Yablonskiej (studia podyplomowe) i  otrzymał dyplom w  maju 2004 r. Następnie – będąc stypendystą Ministerstwa Kultury „Młoda Polska” – kontynuował naukę w Letniej Akademii Wyższych Studiów Gry Fortepianowej w Merano (Włochy) pod kierunkiem Prof. Lwa Natochennego. Jest laureatem czołowych nagród konkursów krajowych i zagranicznych (I nagrody na Konkursach pianistycznych w  Barcelonie (Hiszpania), Cantu (Włochy) i Puigcerda (Hiszpania). Jako solista z  orkiestrą debiutował w wieku lat siedemnastu i od tego czasu współpracuje z orkiestrami w Polsce i  za granicą, m.in. występował w  Fil­harmonii Narodowej w  Warszawie, z  Narodową Orkiestrą Polskiego Radia w  Katowicach, a  także koncertował w  Czechach, Hiszpanii, Włoszech, Szwecji, Egipcie, Syrii, Libanie, Belgii, Austrii, Niemczech, na Tajwanie, i w USA, otrzymując pochlebne recenzje. Nagrywa dla Radia i Telewizji. Był stypendystą Towarzystwa im. F. Chopina, Krajowego Funduszu na rzecz Dzieci, Ministra Kultury i Sztuki (czterokrotnie), oraz Prezydenta Miasta Katowice. W lutym 2002 odbył tournée z Junge Philharmonie Köln, dając 12 koncertów, m.in. w  filharmoniach w  Kolonii, Dusseldorfie, Hamburgu i Monachium, prezentując tam II Koncert fortepianowy S. Rachmaninowa. W  styczniu 2002 nagrał III Koncert C-dur S. Prokofiewa z Filharmonikami Szczecińskimi, natomiast z  Narodową Orkiestrą Symfoniczną PR – I Koncert fortepianowy J. Brahmsa (kwiecień 2002), co zaowocowało wydaniem CD przez firmę DUX. Orkiestry poprowadził Jerzy Salwarowski. Płyta otrzymała znakomite recenzje, oraz nominację do „Fryderyka” 2003. W roku 2004 za swe osiągnięcia był nominowany do „Paszportu Polityki”, a  także uhonorowany koncertem w  Filharmonii Narodowej. Sezon koncertowy 2003/2004 zaowocował nagraniem drugiej płyty (tym razem solowej) z muzyką J. Brahmsa (III Sonata op. 5 oraz 4 Ballady op. 10) dla firmy DUX. Równolegle z  ożywioną działalnością koncertową we wrześniu 2005 rozpoczął pracę pedagogiczną w  Akademii Muzycznej im. K. Szymanowskiego w Katowicach oraz w Liceum Muzycznym w Katowicach. W  2007 roku nawiązał współpracę artystyczną z  wiolonczelistą Michałem Dmochowskim, co zaowocowało udziałem w  koncertach na festiwalach w  Hiszpanii oraz w  kursach prowadzonych przez prof. Natalię Szachowską. W  lipcu 2008 wygrał konkurs na stanowisko asystenta w  Katedrze Fortepianu w Akademii Muzycznej w  Katowicach, natomiast w  styczniu 2014 r. uzyskał tamże tytuł Doktora Sztuk Muzycznych, co zaowocowało objęciem w październiku 2014 r. stanowiska adiunkta. Artysta prowadzi ożywioną działalność artystyczną, występując jako solista, kameralista i  z  orkiestrami w  kraju i  za granicą. Do najważniejszych wydarzeń z ostatnich kilku lat można zaliczyć koncerty z większością zespołów symfonicznych w  kraju (m. in. Filharmonia Narodowa w Warszawie, Sinfonia Iuventus, filharmonie w  Gdańsku, Krakowie, Bydgoszczy, Rzeszowie, Katowicach), solowe recitale i  koncerty kameralne (m. in. prezentacje Sonat Wojennych S. Prokofiewa, kwintety fortepianowe J. Brahmsa i  J. Zarębskiego na festiwalu w Szczawnie zdroju – wspólnie z Mariuszem Patyrą, Katarzyną Dudą, Katarzyną Budnik – Gałązką i Rafałem Kwiatkowskim).