Koncert symfoniczny: Malawski, Ravel

ORKIESTRA SYMFONICZNA FILHARMONII PODKARPACKIEJ

MARIUSZ SMOLIJ – dyrygent

W programie:

A. Malawski, M. Ravel

Koncert będzie okazją do zaprezentowania między innymi  muzyki patrona Filharmonii  Podkarpackiej –  Artura Malawskiego, kompozytora wciąż niedocenianego, a wielce zasłużonego dla polskiej kultury muzycznej.  Kompozytor, pedagog i dyrygent urodził się 4 lipca 1904 roku w Przemyślu, a zmarł 26 grudnia 1957 roku w Krakowie. Pozostawił po sobie różnorodny dorobek kompozytorski, który cechuje głęboka ekspresyjność i wyrazistość melodyczna. Są to m.in.: symfonie, wariacje symfoniczne, utwory na skrzypce i fortepian, pieśni, kompozycje chóralne, kantaty oraz balet- pantomima „Wierchy”.  W repertuarze Filharmonii Podkarpackiej wielokrotnie pojawiają się utwory Malawskiego, w wykonaniu których biorą udział uznani artyści z kraju i z zagranicy.  Orkiestra Symfoniczna Filharmonii Podkarpackiej ma także w swoim dorobku liczne nagrania utworów swojego patrona.  Artur  Malawski wykształcił wielu znakomitych kompozytorów i dyrygentów, m.in.: Krzysztofa Missonę, Witolda Rowickiego, Bogusława Schaeffera, Jerzego Semkowa i Krzysztofa Pendereckiego, który kompozytorskie szlify zdobywał właśnie u Malawskiego, w Państwowej Wyższej Szkoły Muzycznej w Krakowie. „To były najważniejsze cztery lata mojego kształcenia muzycznego. U niego odkryłem polifonię i jej wielkość, która pozwala z jednego tematu stworzyć nieskończoną ilość utworów” – wspominał po latach Penderecki.

MARIUSZ SMOLIJ

Jest jednym z najwybitniejszych dyrygentów swojego pokolenia, prowadzących orkiestry w Stanach Zjednoczonych i Europie. Opinię tę potwierdzają zarówno krytycy muzyczni po obu stronach Atlantyku, jak i American Symphony Orchestra League. Ta prestiżowa organizacja z siedzibą w Nowym Jorku, zrzeszająca wszystkie orkiestry symfoniczne w Ameryce Północnej wyróżniła jego nazwisko na prestiżowej liście najwybitniejszych mistrzów batuty. W roku 2021 dyrygent nagrodzony został wysoce prestiżową tzw. „American Prize” przyznawaną w Stanach Zjednoczonych za najwybitniejsze wykonania koncertowe muzyki symfonicznej. W wyniku zwycięstw w szeregu poważnych konkursach, Mariusz Smolij od wielu lat związany jest stałymi kontraktami z wybitnymi instytucjami muzycznymi w USA. Dyrygował ponad 140 orkiestrami w 28 krajach na czterech kontynentach, występował na najbardziej prestiżowych estradach koncertowych świata, m.in. w nowojorskiej Carnegie Hall, nowojorskim Lincoln Center, Kimmel Center w Filadelfii, ABC Hall w Johannesburgu, Narodowym Centrum Kultury w Pekinie, Concertgebouw w Amsterdamie, Tonhalle w Zurichu, Salle Gaveau w Paryżu oraz narodowych centrach kulturalnych Polski, Czech, Słowacji, Bułgarii, Serbii, Cypru, Niemiec, Austrii, Węgier, Włoch, Meksyku, Kolumbii, Boliwii, Chin oraz Korei Południowej. Na liście prowadzonych przez niego orkiestr znajdują się między innymi: Atlanta Symphony Orchestra, Detroit Symphony Orchestra, Houston Symphony, Rochester Philharmonic, New Jersey Symphony Orchestra, Indianapolis Symphony, Indianapolis Chamber Orchestra, Orchestra of the Lyric Opera Chicago, Omaha Symphony Orchestra, Missouri Symphony, St. Louis Philharmonic, Symphony of Nova Scotia (Kanada), Johannesburg Philharmonic Orchestra (RPA), Jerusalem Symphony, Israel Symphony Orchestra, Israel Chamber Orchestra, Rotterdam Chamber Orchestra, Orchestra da Camera Fiorentina, Orchestra Teatro Olimpico Vicenza, Orchestra di San Remo, Orchestra Sinfonica Lecce (Włochy), Orchestre Lamoureux Paris (Francja), Bern Sinfonieorchester, Sinfonieorchester Basel (Szwajcaria), Bergishe Symphoniker, Kiel Philharmonie (Niemcy), Staatsorchester Frankfurt, Budapest Symphony Orchestra, Filharmonia Narodowa w Warszawie, Sinfonia Varsovia, Bułgarska Filharmonia Narodowa w Sofii, Serbska Filharmonia Narodowa w Belgradzie, Narodowa Filharmonia Boliwii, Kolumbii, Meksyku. Artysta nagrywa dla firm płytowych Hungaroton, Universal Poland oraz Narodowego Radia USA (NPR). Od 2004 roku regularnie współpracuje z międzynarodową wytwórnią Naxos, w której wydał 15 płyt. Na wielu z nich znalazły się światowe premiery fonograficzne. Wydane przez tę firmę albumy z muzyką Andrzeja Panufnika, nagrane wspólnie z Polską Orkiestrą Kameralną, były wyróżnione w Londynie przez „Evening Standard” oraz doskonale ocenione przez wielu krytyków w Europie Zachodniej i USA. Płyta zarejestrowana z Filharmonią Poznańską poświęcona była muzyce Tadeusza Szeligowskiego, zaś na ośmiu ostatnich znalazły się dzieła z kompozytorów węgiersko-amerykańskich (M. Rozsa, E. Zador), nagrane z Budapeszteńską Orkiestrą Symfoniczną. Rejestracja muzyki Grażyny Bacewicz z Capella Bydgostiensis otrzymała w 2015 roku nagrodę Fryderyk i doskonałe recenzje międzynarodowych krytyków. Dwa ostatnie CD były poświęcone muzyce polskiej, dziełom Romualda Twardowskiego oraz Ignacego Jana Paderewskiego. W Polsce Mariusz Smolij często współpracuje z Polską Orkiestrą Kameralną oraz orkiestrą Sinfonia Varsovia, z którą dokonał szeregu nagrań (Naxos, CD Accord), i którą prowadził podczas tournée koncertowych w Japonii, Francji oraz USA. Artysta dyrygował gościnnie większością polskich zespołów filharmonicznych i radiowych, m.in. Filharmonią Narodową w Warszawie podczas Forum Lutosławskiego. W latach 2002–2004 pełnił funkcję dyrektora artystycznego Filharmonii Wrocławskiej oraz Festiwalu Wratislavia Cantans. Od 2016 do 2019 roku był dyrektorem artystycznym Toruńskiej Orkiestry Symfonicznej oraz dyrektorem artystycznym Międzynarodowego Festiwalu i Konkursu Skrzypcowego im. Karola Lipińskiego w Toruniu. W Stanach Zjednoczonych pełni funkcję dyrektora artystycznego orkiestry kameralnej Riverside Symphonia w New Jersey oraz Acadiana Symphony Orchestra w Louizjanie. Poprzednio był drugim dyrygentem New Jersey Symphony Orchestra, a na zaproszenie Christopha Eschenbacha, pracował jako stały dyrygent w Houston Symphony Orchestra. Pomiędzy 1996 a 2000 rokiem piastował stanowisko profesora dyrygentury na Northwestern University w Chicago – Evanston, będąc w tym czasie najmłodszym wykładowcą dyrygentury pośród wszystkich czołowych uczelni amerykańskich. Jest wysoce poszukiwanym pedagogiem, prowadził międzynarodowe kursy m.in. w Czechach, Słowacji, Stanach Zjednoczonych, Chinach, Korei Południowej, Polsce oraz Szwajcarii. Od 2009 roku artysta jest również gościnnym profesorem i dyrygentem uniwersytetu muzycznego w Tianjin (Chiny). Dyrygent podczas wieloletniej kariery artystycznej zdobył szerokie uznanie za kreatywność programową, podnoszenie poziomu artystycznego pracujących z nim orkiestr oraz kunszt pedagogiczny i umiejętności popularyzacji muzyki. W roku 2019 otrzymał Krzyż Komandorski nadany przez prezydenta RP za szerzenie kultury polskiej za granicą. Mariusz Smolij jest absolwentem Akademii Muzycznej w Katowicach w klasie skrzypiec. Wraz z założonym przez siebie Kwartetem Smyczkowym im. K. Pendereckiego, wyjechał do USA. Kontynuował tam studia m.in. w prestiżowej Eastman School of Music w Rochester, w stanie Nowy Jork. W 1998 roku z ramienia tej instytucji otrzymał stopień doktorski.