Stary cmentarz

Stary Cmentarz to wiekowa nekropolia kryjąca doczesne szczątki kilku pokoleń rzeszowian. Dzisiejszy Stary Cmentarz został założony pod koniec XVIII w. po wydaniu przez władze austriackie zakazu grzebania zmarłych przy kościołach. Początkowo zajmował niewielki obszar przy kościółku, potem około poł. XIX w. został powiększony do obecnych rozmiarów. 0ficjalnie czynny był do 1910 r.; sporadycznie grzebano tu zmarłych jeszcze po ostatniej wojnie.

W 1957 r. wydano ponowną decyzję o zamknięciu cmentarza. Podczas okupacji Niemcy dokonali znacznej dewastacji cmentarza; żelazne elementy (krzyże, tablice, ogrodzenia) wywieziono na złom, a kamienie z nagrobków przeznaczono pod budowę dróg. Po ostatniej wojnie cmentarz przez szereg lat pozostawał w zapomnieniu. Za przyczyną władz i swojskich wandali był nadal dewastowany. W pewnym okresie zamierzano przeznaczyć go na park i wówczas, niejako przy okazji porządkowania zieleni, wycięto wiele starych drzew. Podczas przebudowy ul. Targowej znacznie okrojono frontową część cmentarza. Właściwie dopiero z początkiem lat osiemdziesiątych, za sprawą kilku społeczników, zaczęto przywracać mu właściwą rangę. Teren cmentarny został ogrodzony i uporządkowany, restauracją objęto kilka cenniejszych i bardziej zniszczonych nagrobków.
W 1968 r. cmentarz został w całości uznany za obiekt zabytkowy. Wówczas było tu jeszcze 613 grobów.

Stary Cmentarz zajmuje obecnie powierzchnię 3,65 ha; sięga od ul. Targowej do Wisłoka, a od północy i południa ograniczony jest ul. M.S. Ligęzy i placem targowym.
Na cmentarzu, głównie w jego frontowej części, zachowało się jeszcze około 200 nagrobków, z których najstarsze sięgają końca XVIII w. Widzimy tu skromne obeliski i okazałe nagrobne pomniki w kształcie sarkofagów, kapliczek, kolumn, rzeźbionych stelli i postaci. Stosunkowo najwięcej jest nagrobków klasycystycznych. Rzadziej spotyka się nagrobki empirowe, neogotyckie i romantyczne. Część z nich to dzieła sztuki kamieniarskiej o wysokiej wartości artystycznej. Do cenniejszych można zaliczyć kamienny pomnik nagrobny Leona Schotta wykonany w 1903 r. w warsztacie J. Kuleszy w Krakowie. Znajdują się tu także groby wielu osób znanych i zasłużonych dla miasta, mogiły powstańców z 1831 i 1863 r. oraz ofiar ostatniej wojny.